Observatorium van El Teide

Observatorium van Tenerife

Historische oorsprong: astronomische studies hebben altijd al een nauwe band gehad met El Teide. Natuuronderzoekers en astronomen kenden in de voorbije eeuwen al de voordelen ervan als observatiepost voor het bestuderen van de kosmos. In het midden van de 19de eeuw verbleef Piazzi Smyth gedurende drie maanden op 3.300 meter hoogte om te profiteren van de uitzonderlijke mogelijkheden die de hemel van Las Cañadas biedt.


Als erkenning van zijn werk kregen plaatsen op de maan namen zoals Teide en Tenerife. De astronomische traditie werd in de 20ste eeuw meteen voortgezet met studies over de komeet Halley door de Franse astronoom Jean Mascart, in 1910, op El Alto de Guajara op 2718 meter.

Het belang van Las Cañadas als uitzonderlijk platform voor astronomische studies blijkt uit de constructie van het Astrofysisch Observatorium El Teide te Izaña waar er sinds 1916 ook een meteorologisch observatorium staat. Het Observatorium van El Teide behoort - samen met het Observatorium van El Roque de los Muchachos op het eiland La Palma, tot het ASTROFYSISCH INSTITUUT VAN DE CANARISCHE EILANDEN (IAC) waarvan de hoofdzetel in La Laguna ligt.

De moderne astrofysica begon voor de Canarische eilanden aan het einde van de jaren zeventig in dit observatorium, in de streek van Izaña op 2400 meter hoogte, op de plek waar de gemeenten La Orotava, Fasnia en Güímar samenkomen. De eerste telescoop om zodiakaal licht te bestuderen, dat is het licht dat door interplanetaire materie wordt weerspiegeld, trad in 1964 in werking.

Oppervlakte: 50 hectare
Hoogte: 2.400 meter
Lengtegraad: 16º30´35" West
Breedtegraad: 28º18´00" Noord

Telescopische installaties: vandaag de dag zijn er telescopen en andere astronomische instrumenten van meer dan 60 instellingen uit 19 landen aanwezig in het Observatorium van El Teide (Tenerife) en het Observatorium van El Roque de los Muchachos (La Palma). Deze observatoria samen met de wetenschappelijke en technische installaties in het Astrofysisch Instituut IAC in La Laguna (Tenerife) en in het astrofysisch centrum van La Palma CALP van de IAC te Breña Baja (La Palma) vormen het "European Northern Observatory" (ENO).

De geografische ligging tussen de zonneobservatoria van het oosten en het westen, samen met de doorzichtigheid en uitstekende astronomische kwaliteit van de hemel, hebben ertoe bijgedragen dat het observatorium van El Teide vooral gewijd is aan de studie van de zon, waardoor de beste zonnetelescopen van Europa hier opgesteld staan.

ZONNETELESCOPEN EN -LABORATORIA
Zonnetelescoop Vacuum Tower Telescope (VTT), 70 cm.
Zonnetelescoop THEMIS, 90 cm.
Zonnetelescoop GREGOR*, 1,5 m
Zonnelaboratorium:
Spectrofotometers (MARK-I, IRIS-T, ECHO)
Hoge resolutie fotometer TON
Toerenteller Fourier GONG
NACHTTELESCOPEN
Infraroodtelescopen "Carlos Sánchez" (TCS), 155 cm.
Reflectortelescoop Mons, 50 cm.
Telescoop IAC-80, 80 cm.
Telescoop OGS, 100 cm. (Optisch Grondstation)
Telescoop STARE, 10 cm.
Robottelescoop Bradford *
Robottelescoop STELLA*
KOSMISCHE ACHTERGRONDSTRALING
Interferometer van 33GHz
COSMO10 en 15
Interferometrisch netwerk VSA (Very Small Array)
(*) Nog niet in gebruik.
De zonnetelescoop VTT (Vacuum Tower Telescope)
De Vacuum Tower Telescope is van het Kiepenheuerinstituut voor Zonnefysica van Freiburg (Duitsland). Het heeft een primaire spiegel van 70 cm diameter en een verticale spectrograaf van 15 meter lang. Hij werd eind jaren tachtig in het observatorium van El Teide geïnstalleerd.

Met deze telescoop kan men de dynamiek, structuur en chemische samenstelling van de zonne-atmosfeer bestuderen evenals de evolutie van de granulaten. Voor dit soort waarnemingen die een hoge ruimtelijke resolutie vereisen, beschikt de telescoop over een ""Zonnecorrelator"", een instrument dat uniek is in zijn soort en ontwikkeld werd door het Canarisch Astrofysisch Instituut.
Solar Themis Telescoop
Sinds het bezoek in 1910 van Jean Mascart van het observatorium van Parijs die de doorgang van de komeet "Halley" waar kwam nemen, hebben de Franse astronomen een grote interesse voor de Canarische hemel. De eerste telescoop van het Observatorium van El Teide was trouwens van het Observatorium van Bordeaux.
De THEMIS (Heliografische telescoop voor de studie van het magnetisme en de veranderlijkheid van de zon) werd ontworpen door een team van Franse astronomen van het Observatorium van Meudon-Parijs. Vandaag is THEMIS een samenwerkingsproject tussen Italië en Frankrijk.

Met 90 cm diameter is THEMIS de grootste zonnetelescoop van het Observatorium van El Teide en hij is ontworpen om de intensiteit en de richting van het magnetische veld van de zon te meten. Een van de eigenschappen van THEMIS is de capaciteit om tegelijkertijd op verschillende bandbreedtes te werken, wat fundamenteel is voor dit soort studies. Met de instrumenten van THEMIS kan men bovendien experimentele 3D-gegevens verkrijgen over de structuur van de atmosfeer van de zon.

Bezoek aan het Observatorium van El Teide: in het kader van de informatieverspreiding die het Astrofysisch Instituut van de Canarische Eilanden op zich neemt zodat iedereen in de kennis kan delen, worden er bezoeken aan het observatorium georganiseerd voor scholen en andere groepen. Het Observatorium van El Teide heeft trouwens een bezoekerscentrum dat ingericht is onder een lege koepel en waar elementen werden ondergebracht voor het beter begrijpen van het wetenschappelijke werk. Er is plaats voor veertig personen en het wordt gebruikt om aan schoolkinderen uit te leggen waar een observatorium uit bestaat, hoe telescopen werken en wat het belang van de astronomie is voor de mens.
www.iac.es